Yaman Olur Kastamonu Uşağı

Sepetçioğlu sepetinde testere

Ela gözlüm ben gidiyorum askere

Gelir gelmez ben seni kaçırcem

Komutanım verir ise tezkere

Kalk gidelim kışla önü aşağı

Yaman olur Kastamonu uşağı

Sepetçioğlu Osman efem geliyor…

Kastamonu ve İnebolu’nun yiğit evlatları büyük fedakarlık ve kahramanlıkla bazen kağnılarla bazen de sırtların da taşıdıkları silah ve cephaneleri Anadolu’ya ulaştırarak savaşın kazanılmasında çok önemli bir rol oynamışlardır.

İnebolu-Küre-Seydiler-Kastamonu-Kadı Dağı ve Ilgaz Yolu güzergahı Kurtuluş Savaşı’nın istiklal güzergahı olmuştur. Küre ilçesinde silah ve cephane nakli için konaklama ve komuta merkezi yapılmış aynı inanç ve kararlılık içerisindeki Küreliler mücadele döneminde “Küre Müdafaayı Hukuk Cemiyeti”ni kurmuşlardır.

Kastamonu Milli Mücadele Dönemin’de düşmandan en salim bölge olduğu gibi Ankara ve çevrelerini besleyen bir köprü ve aynı zamanda can damarı durumundaydı. Çünkü Kastamonu ve Tosya gibi  bölgeler hiç işgale uğramamış yerlerdi. Savaşla birlikte eli silah tutanlar silahlarına davranırken geri kalan halk ise kadın kız genç coluk çocuk denilmeksizin cepheye silah ve mühimmat taşımışlardı.

Kurtuluş Savaşı’ndaki güçleri birleştirip örgütleme bilinci gösteren Devrekani’de boş durmamış Müftüoğlu Mehmet Bey önderliğinde “Devrekani Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti”ni kurmuştur.

Kastamonu İstiklal Harbi’nde basın yayın faaliyetlerinin en aktif olduğu yerler arasındadır.

Yaman Olur Kastamonu Uşağı

O döneme ait en etkili gazete Hüsnü Açıksöz’ün arkadaşı Hamdi Çelen ile birlikte Vali İbrahim Bey’in çıkan Açıksöz Gazetesidir. “İstiklal Savaşı’nda Kastamonu” kitabının da yazarı olan Hüsnü Açıksöz Kastamonu stratejik konumunu şöyle ifade ediyor:

“Şehrimiz sanki bir santral gibiydi İstanbul’dan gelenler İnebolu’ya çıkınca Ankara’ya telgraf çekilir oradan izin istenirdi.”

Hüsnü Açıksöz’ün söylediği gibi pek çok ünlü isim Kastamonu üzerinden Ankara’ya geçmiştir bunların arasında Mehmet Akif de vardır. Mehmet Akif camilerde halkı savaşmaya çağıran vaazlar vermiş İstiklal Marşı’nın sözlerinde ilk kez 21 Şubat 1921 tarihli Açıksöz’de yayınlamıştır.

Milli Mücadele’de Tosya binlerce gazi ve 400 civarında Şehit vermiştir. Burada şunu belirtmek gerekir. Şehit sayısı belki de bu rakamın üçe dörde katlayabilir. Çünkü asker cephede yarayı almış seyyar hastanelerde vefat etmiştir. Bundan dolayı “kayıp” ve “ölmüştür” kayıtları yukarıdaki rakamı dahil değildir. Aynı durum Kastamonu’nun diğer ilçeleri için de geçerlidir.