Ali Suavi Kimdir (Ali Suavi’yi Tanıyan Var mı?)
Ali Suavi bu yazıyı 1869 tarihinde Ulûm Gazetesinde Hesâb el-Tamâmî ve el-Tefâzül başlığıyla bir yazı yayınlamıştır…
Ali Suavi Kimdir?
Ali Suavi; Osmanlı düşünürü ve yazarıdır. Türkçülük fikrinin ilk eylemcisi olarak kabul edilir. II. Abdülhamit’e karşı düzenlediği başarısız darbe girişimi ile bilinen bir tarihî kişiliktir. Bu olaydan ötürü kendisine “Sarıklı İhtilalci” denilmiştir. Ali Suavi aslen Çankırılı, fakir bir ailenin çocuğu olarak 1839 yılının Kasım ayında dünyaya geldi.
Davut Paşa Rüştiyesinde eğitimini tamamlayan Suavi, Seraskeri’de kâtip olarak işe başlamıştır.
Ali Suavi’nin çok iyi bir tahsil hayatı yoktu; ama kendisini iyi yetiştirmişti. Kuvvetli bir hitabeti vardı ve kendisini dinleyenleri etkilemesini biliyordu.
Ali Suavi giriş kısmına tefâzülün (diferansiyel) tanımıyla başlamıştır. Osmanlı matematikçilerinin kitaplarında (İshak Hoca’dan (1834) Mustafa Salim Bey’e (1903)) kadar) diferansiyel hesabın tanımı yapılırken tıpkı yabancı matematik kaynaklarında olduğu gibi, ya limit (gaye) ya da sonsuz küçükler (asgar-ı nâmütenâhiyât) kullanmak suretiyle yapılmıştır…
Ancak integral hesabın tanımı verilirken integral diferansiyelin tersidir tanımı kullanılmıştır. Ali Suavi ise bunların aksine tefâzül ki tamâm mukabilinde ıtlâk olunur tanımını kullanmayı tercih etmiştir…
Ali Suavi yazının devamında, bu hesabın Leibniz tarafından mı yoksa Newton tarafından mı bulunduğunun tartışmalı bir konu olduğundan bahseder…
Ardından Archimedes, Landen, d’Alembert, Euler, Lagrange, Cauchy, Tait, Hermite, Bertrand, Cavalieri, John Wallis, Isaac Barrow, Fermat ve Roberval gibi matematikçilerin diferansiyel integral hesaba ne kadar çok katkıda bulunduklarını vurgular…
Sorum şu…
Ali Suavi yi tanıyan var mı…?
O dönemde Rumeli ve Anadolu ve İstanbul medreselerinde Newton Pascal Carnot Archimedes, Landen, d’Alembert, Euler, Lagrange, Cauchy, Tait, Hermite, Bertrand, Cavalieri, John Wallis, Isaac Barrow, Fermat ve Roberval gibi matematikçi ve fizikçilerden her hangi birinin adını duyan var mıdır…?
Bu kişilerin çalışmalarına ilgi duyan kaç kişi vardır medreselerde…?
Yooo kardeşim bir milletin çöküşünü Enver’e yüklemenin, veya üç beş kişiyi bulup vurun abalıya demenin hiçbir anlamı yok…
Sultan Ahmet Camiini yapan bir devletin evlatları çimento ile kum karmayı Fransız istihkam subaylarından öğrenecek duruma geldiyse, Medresendeki Hocan daha hala kafasındaki sarığın kumaşının ipliklerinin Liverpool portlarından geldiğinin farkında değilse şeytanlarını yanlış adreste arıyorsun demektir hemşehrim…
Enver Paşa Kimdir?
Enver Paşa derme çatma karargâhın küçük bir odasında inzivaya çekilmiş, dinleniyordu…
Osmanlı’nın Muhteşem Süleymandan sonra çıkardığı en büyük mareşali çok yorgundu, sürgün yıllarında gittiği her kapı yüzüne kapanmıştı…
Bunun dışında birçok eski arkadaşının Ermeni suikastçilerinin cinayetine kurban gittiği haberini alıyordu…
Enver Paşa’nın tabiatı diğer arkadaşlarınınkinden son derece farklıydı…
O hem bir siyasetçi hem bir stratejist hem bir asker ve hemde popüler isimlendirmesiyle bir silahşördü…
Zaman Enver Paşayı haklı çıkarmış mücadele hiçbir zaman bitmemişti farklı boyutu ve yönleriyle kıyamete kadar da devam edecekti…
Mücadelesi, ruhu, azmi, kararlılığı Adriyatikten Çin Seddine, Cebeli Tarıktan Kudüs’e kadar bugün de farklı boyutlarıyla devam ediyor..
Nur içinde yat Aziz büyüğüm, müstesna insan…
Yorumlar