Güzel Ahlak Nedir? Nasıl Güzel Ahlaklı Olunur (İşte Güzel Ahlak Hakkında Ayet ve Hadisler)

GÜZEL AHLAK HAKKINDA AYETLER NELERDİR?

1-   وَإِنَّكَ لَعَلى خُلُقٍ عَظِيمٍ   “Muhakkak sen, en güzel ahlak üzeresin”. (Kalem Suresi 4)

2- خُذِ الْعَفْوَ وَأمُرُ بِالْعُرْفِ وَأَعْرِضْ عَنِ الْجَاهِلِينَ   “Af yolunu tut, iyiliği emir et, cahillerden yüz çevir.” (Araf suresi 199)

İmam-ı Gazali: “Kimde bu ayetteki haller varsa ahlakı güzel, yoksa ahlakı kötü, yarısı varsa, ahlakının yarısı güzeldir.”

3-(Ali İmran 159)

فَبِمَا رَحْمَةٍ مِنَ اللَّهِ لِنْتَ لَهُمْ وَلَوْ كُنْتَ فَظَا غَلِيظَ الْقَلْبِ لَانْفَضُّوا مِنْ حَوْلِكَ فَاعْفُ عَنْهُمْ وَاسْتَغْفِرْ لَهُمْ وَشَاوِرْهُمْ فِي الْأَمْرِ فَإِذَا عَزَمْتَفَتَوَكَّلْ عَلَى اللهِ اِنَّ اللهَ يُحِبُّ الْمُتَوَكِّلِينَ

“O vakit Allah’tan bir rahmet ile onlara yumuşak davrandın! Şayet sen kaba, katı yürekli olsaydın, hiç şüphesiz, etrafından dağılıp, giderlerdi. Şu halde onları affet; bağışlanmaları için dua et; iş hakkında onlara danış!.. Kararını verdiğin zaman da artık Allah’a dayanıp, güven. Çünkü Allah, kendisine dayanıp güvenenleri sever.”

GÜZEL AHLAK HAKKINDA HADİSLER NELERDİR?

1- Mizan terazisinde güzel ahlaktan ağır hiçbir şey yok- tur. (Tirmizî, Birr 62)

2- Peygamberimize; “İnsanları en çok cennete sokan amel nedir?” diye soruldu, “Güzel ahlaktır.” buyurdu. “Cehenneme sokan amel?” soruldu, “Dili ve avret yeridir.” buyurdu.

3- Müminler içinde imanı en kâmil olan ahlakı en güzel olandır.

4- Mümin güzel ahlakı sayesinde gece ibadet eden, gündüz oruç tutanın derecesine ulaşır. (Ebû Dâvûd, Edeb 7; Tirmizî, Birr 62)

5- “Dikkat edin; size ibadetlerin en kolayını, bedene en hafifini söyleyeyim mi? Güzel ahlaktır.”

6- Bir adam geldi; “Ya Rasulallah hangi amel efdaldir?” diye sordu. Peygamberimiz; “Güzel ahlaktır.” buyurdu.

7- “Sizin bana en sevimliniz ve en yakınınız ahlakı güzel olanınızdır.” (Riyazü’s-Salihin, c.II, s.54)

8- “Size en hayırlınızı haber vereyim mi? Ömrü uzun, ahlakı güzel olandır.”

9- Bir sahabe; “Ya Rasulallah, İnsanlara verilen en güzel şey nedir?” diye sordu. Peygamber Efendimiz; “Güzel ahlaktır.” buyurdu.

10- Yemen’e Muaz’ı vali olarak gönderirken peygamberimizin son tavsiyesi; “Güzel ahlaklı ol!..” buyurdu.

11- “Nerede olursan ol, Allah’tan kork, kötülük yapınca peşinden iyilik yap, insanlara güzel ahlaklı ol.”

12- “Ey Ebu Zer, sana iki haslet söyleyeceğim. Vücuda çok hafif, mizanda çok ağır.” buyurur Rasülüllah. (Fazla konuşma, sükût et (vücut), güzel ahlaklı ol (mizanda).

13- Allah bir kula güzel ahlak verirse, onu cehenneme
haram kılar.

14- Peygamberimiz şöyle dua ederdi; “Allah’ım ahlakımı güzel eyle.” (İbn Hanbel, el-Müsned I, 403)

15- Allah (cc) Hz. İbrahim’e; “Ey dostum halilim, kâfir- lere de olsa güzel ahlaklı ol!” buyurmuştur.

16- Güzel ahlak, günahları eritir. Suyun, buzu erittiği gibi. Kötü ahlak ameli bozar, sirkenin balı bozduğu gibi.” (Taberanî, el-Mu’cemu’l-Evsat, No: 854, I, 470)

17- Sizler insanları mallarınızla memnun edemezsiniz, güzel ahlakla memnun edersiniz.

18- Her şeyin bir tövbesi var, yalnız kötü ahlakın tövbesi yok, o günahtan kurtulamaz.19- İslam güzel ahlak demektir.

20- Güzel ahlaklı olmak, kişinin saadetindendir.

21- Ben güzel ahlakı tamamlamak için gönderildim. (Muvatta, Husnü’l Halk, 8; Müsned, 2/381)

22- Peygamberimizin iki güzel duası; Allah’ım tefrikadan, nifaktan, kötü ahlaktan sana sığınırım.

23- Allah’ım senden sıhhat, afiyet, güzel ahlak isterim.

GÜZEL AHLAK HAKKINDA ALİMLERİN SÖZLERİ NELERDİR?
1- Ayşe annemize; “Peygamberimizin güzel ahlakı nasıldı?” diye sordular. O da; “Siz Kur’an okumuyor musunuz? Onun ahlakı Kur’andı.” diye cevap verdi.

2- Ayşe annemiz; “Ya Rasulullah, bir kadın var namaz kılar, oruç tutar, fakat kötü huylu, çirkin sözlü.” Peygam- berimiz, “O ateştedir.” der. Ayşe annemiz bu sefer; “Bir kadın daha var, ibadeti çok yok ama güzel ahlaklı, tatlı sözlü.” der. Peygamberimiz; “O cennette…” buyurdu. 3- Peygamberimiz Ebu Hureyre’ye; “Güzel ahlaklı ol!” dedi. “Nedir o?” diye sorunca, “Seni ziyaret etmeyeni ziyaret etmen, sana zulüm edeni affetmen, sana vermeyene vermen ve iyilik yapman.” buyurdu.

BAZI ALİMLERE GÖRE GÜZEL AHLAKIN TARİFİ: Hasan Basri Hz.: Güler yüz, tatlı söz, iyilik yapmak, kötülük yapmamak.
Vasıtı Hz.: Darda ve genişlikte halkı memnun etmek (İhya)

Şakiri Muani Hz.: Eziyet etmemek, kötülükleri izale etmek, gidermek.
İbni Abbas: Her binanın bir temeli vardır. İslam’ın temeli de güzel ahlaktır. Cüneydi Bağdadi: Kişinin ilmi, ameli az da olsa, şu 4 şey onu yükseklere çıkartır. 1- Hilim, yumuşak huylu olmak. 2- Tevazu. 3- Cömertlik. 4- Güzel Ahlak. Ümmü Habibe annemiz, (Hz Muaviye’nin kız kardeşi, Ebu Sufyan’ın kızı, Peygamberimizin hanımı sordu; “Ya Rasulullah dünyada iki tane veya üç tane koca ile evlenmiş olan cennette kimin yanına gidecek?” Cevap: “Güzel ahlaklı hangisi ise, onun yanına gidecek.” buyurdu.

AHLAK VE HUY DEĞİŞİR Mİ?

Huy ne demek? Huy, yaratılış demektir. “Bir dağın bir yerden başka bir yere gittiğini duyarsanız buna inanın, bir kim- senin huyunun değiştiğini duyarsanız inanmayın.” Buradaki huy, yaratılmış karakter yani sertlik-yumuşaklık, tembellik-acizlik gibi hasletlerdir. Mesela: Hz Ebubekir yumuşak huylu, Hz. Ömer sert huylu.

AHLAK DEĞİŞEBİLİR:
Peygamberimiz ahlakınızı güzelleştiriniz buyur- muş, kendisi de “Allah’ım ahlakımı güzelleştir.” diye dua etmiş. Ahlakta değişme olmazsa, peygamberimiz bu emir ve duayı yapmazdı.

NASIL GÜZEL AHLAK SAHİBİ OLURUZ?
1- Güzel ahlakla ilgili ayet ve hadisleri okuyup anlamakla.

2- Güzel ahlaklı zatların (Kişilerin) hayatlarını okumakla. 3- Güzel ahlaklı insanlarla beraber yaşayıp onlarla beraber düşüp, kalkmakla. “Bana arkadaşını söyle, sana kim olduğunu söyleyeyim.” sözü buna işarettir.

Kaynak: Hasan Basri Hocaefendi Sohbetleri
(Şeyh Şaban-ı Veli Vakfı)