“Kastın ne idi Moni – Gastumanna – Kastra-Kommeni Kastamonu İsmi Nereden Geliyor (Kastamonu İsminin Hikayesi)
Kastamonu ilinin de dahil olduğu Paphlagonia bölgesinin ismine ilk olarak İliada’da rastlanılır. Troia yandaşları arasında sayılan Paphlagonlar’ın önderi olarak daha sonradan krallık ismi haline gelen Pylaimenes ismi anılmaktadır.
“Kastın ne idi Moni – Gastumanna – Kastra-Kommeni Kastamonu İsmi Nereden Geliyor
Kastamonu İsminin Efsanesi Nasıldır? Kastamonu İsminin Kökeni Nereden Geliyor?
İşte Kastamonu’nun isim hikayesi
Hiç işgal görmemiş olmasına rapmrn en çok şehit veren illerin başında gelen Kastamonu şehrinin ne zaman kurulduğu ve adının nereden geldiği şimdilik kesin olarak bilinmemekle birlikte, bu konularda birkaç görüş bulunmaktadır.
Kastamonu ismi için ilk görüşe göre, bölgenin eski sakinlerinden Kaşka (Gašga) halkının iskan ettiği topraklar, kabaca doğuda Hayaşa, batıda Tummana ile Pala, güneyde Olgassys (Ilgaz) dağı ve kuzeyde Pontos Eukseinos (Karadeniz) ile çevrilidir. Kaşkaların bölgeye “şehir” anlamına gelen Timonion ya da Tummana adını verdiği anlaşılmaktadır.
Kastamonu adının, Gas ve Timonio ya da Tummanna kelimelerin birleşip dilden dile geçip değişmesiyle, “Kaşkaların şehri” demek olan Gastumanna şeklini aldığı ve daha sonra bunun Kastamonu’ya dönüştüğü ileri sürülür.
Bir diğer görüşe göre; MS 11. yy.ın başlarında, Taşköprü’nün (Pompeiopolis) eyalet merkezi olduğu dönemlerde küçük bir kasaba olan Kastamonu, Bizans Dönemi’nde özellikle Bizans hanedanı Komnenos soyu zamanında gelişmeye başlamıştır. Komnenosların buraya bir kale yaptırmasıyla, Komnenosların kalesi anlamına gelen Kastra-Kommeni kelimesi günden güne değişerek Kastamonu’ya dönüşmüştür.
Bizans kaynaklarında Kastamon, Orta Çağ batı kaynaklarında Castamea, Casstimana, Castemol, İslam coğrafyacılarının eserlerinde Kestamûniyâ, Kastamûniye, Kastamûnî şeklinde anılan şehrin adı Osmanlı Dönemi kaynaklarında genellikle Kastamoni olarak geçer.
Yaygın bir diğer efsaneye göre ise; Türkler’in Kastamonu Kalesi’nin fethi sırasında Bizans beyinin kızı Moni, Türk kumandanlarından birine aşık olur. Aşkına karşılık alan Moni, komutana kale kapısının anahtarlarının teslim eder. Bunun üzerine uzun zamandır kaleyi ele geçiremeyen Türk askerleri bu şekilde kaleye girerler. Türk askerlerin kaleye girdiğini gören ve durumu anlayan Bizans beyi, kızı Moni’yi kale burcundan aşağıya atar. Gelişen durum karşısında Türkler tarafından söylenen “Kastın ne idi Moni’ye” sözü önce askerler arasında, daha sonra da halk dilinde Kastamoni şeklini almış olduğu düşünülür. Bugün Moni’nin aşağıya atıldığı yer “Kırk Kız” türbesi olarak bilinmektedir. “Kırk kız” adlandırılmasının ise “Tam kırk parçaya ayrıldı” cümlesinden geldiği varsayılır.
Yorumlar