Kastamonu Siyez (Bulguru) Buğdayı faydaları nelerdir? (Hangi ilçelerde ve nasıl yetişir?)
Siyez Buğdayı Kastamonu Seydiler ve Devrekani ilçelerinde yetişmektedir. Siyez bulgurunun geçmişi On bin yıl öncesine dayandığı rivayet edilir. Bu sebeple buğdayların atası olarakta bilinir. Hiçbir bitki hastalığından etkilenmez ve oldukça sert bir yapıdadır.
Kastamonu Siyez Buğdayı 14 kromozom sayısıyla genetik olarak dünyadaki ilk buğday çeşidi olarak bilinmektedir. Geçmişi yaklaşık 10 bin yıl öncesine dayanan ve dağlık arazilerde yetiştirilen Siyez Buğdayı, günümüz buğdayının atası kabul edilmektedir. Latince’de bilimsel adı “Triticum Monococcum” olan Siyez Buğdayı Türkiye’de sadece Kastamonu yöresinde, özellikle de İhsangazi, Seydiler ve Devrekâni ilçeleri arazilerinde yetiştirilmektedir.
Siyez Buğdayı işlenerek bulgura dönüştürülmekte ve tüketilmektedir. Genetiği değiştirilmemiş ender besin maddeleri arasında yer alan Siyez Buğdayı’ndan elde edilen undan, başta ekmek olmak üzere çok çeşitli gıda maddeleri üretilmektedir. Siyez Unu Islak Kek, geleneksel Kastamonu Etli Ekmeği ve Pastırmalı Ekmek gibi yöresel lezzetlerde benzersiz bir gastronomi deneyimi sağlamada da başrol oynamaktadır.
Siyez Bulguru başakçıkları tek taneli olan ve kavuzlu bir yapıya sahip olan Siyez Buğdayı’nın, kayna tıldıktan sonra kurutulması ve tamamen geleneksel yöntemlerle taş değirmenlerde yarılması (kırılma değil) sureti ile elde edilen bir üründür.
Siyez Bulguru üretiminin en yoğun yapıldığı yer olan İhsangazi Yöresi için büyük önem taşımak- tadır. Siyez Bulguru’nu tanıtmak ve yaygınlaştırmak amacıyla yılın ilk hasadıyla birlikte İhsangazi Siyez Bulguru Festivali düzenlenmektedir. Fikir Sahibi Damaklar grubunun Aralık 2011’de düzenle- diği buğday temalı “Terra Madre” günündeki fikirden ilham alan İstanbul’daki Slow Food Gençlik Gıda Hareketi’nin başlattığı çalışma sonuç vermiş ve Slow Food Biyoçeşitlilik Vakfı, İhsangazi Siyez Bulguru’nu Türkiye’deki ilk Slow Food Presidia’sı olarak ilan etmiştir. Türkiye’nin ilk Presidium Ürü- nü İhsangazi Siyez Bulguru, 25-29 Ekim 2012 tarihlerinde İtalya’nın Torino kentinde gerçekleştirilen Terra Madre-Salone Del Gusto festivalinde dünya kamuoyunun beğenisine sunulmuş ve Türkiye’yi temsil etmiştir.
Kastamonu Siyez Bulgurunun Faydaları
Türkiye’de Kastamonu yöresinde yetişmekte olan Siyez, gıda ve hayvancılık bakanlığından onaylı ürünler arasında yerini almıştır. Lif, nişasta ve potasyum, magnezyum ve kalsiyum zenginliği olan bu tahıl, gün boyu zinde kalmanızı sağlayacak mineral ve vitaminlerle sağlıklı olmanıza yardımcı olacak, destekleyici bir gıdadır.
Siyez bulguru yemek tarifleri sayesinde, hem sağlık hem de enerji bulabileceğiniz etkin bir tüketim gıdası olacaktır. İçerisinde; kalsiyum, magnezyum, potasyum, selenyum, ham lif, nişasta, B1, B2, B5, B6, B7 ve B12 vitaminleri bulunmaktadır. Aynı zamanda E vitamini, folik asit, çinko, demir, fosfor, niasin, karbonhidrat ve bol bol protein bulabileceğiniz sağlıklı bir tüketim ürünüdür.
Kastamonu Siyez Bulguru Nasıl Pişirilir?
Siyez bulguru yapılışı oldukça pratiktir ve pek çok pişirme yöntemi vardır. Geleneksel yöntemlerin yanı sıra modern mutfak lezzetlerine de ayak uydurabilir. Siyez bulguru tarifi herkes tarafından kolaylıkla uygulanabilir. Siyez bulguru salatası ve Siyez bulguru pilavı herkes tarafından oldukça beğenilen lezzetler arasına girmiştir.
Siyez bulguru tarifi hem sağlıklı hem de pratik bir tarif olmasıyla dikkat çeker. Klasik bulgur pilavına oranla sağlıklı olması bu tarifin başlıca özellikleri arasındadır:
Malzemeler:
1 su bardağı siyez bulguru
1 su bardağı haşlanmış nohut
2 yemek kaşığı tereyağı
2 yemek kaşığı zeytinyağı
Tuz, karabiber, zerdeçal
2 su bardağı haşlamış olduğunuz nohutun suyu
Hazırlanışı:
İlk olarak pilav tenceresine (teflon tencereler kimyasal madde içerdiği için çelik ya da seramik kullanılması tavsiye edilir.) tereyağı ve nohutlar konur, biraz kavruldukdan sonra bulgurlar da eklenerek kavrulmaya devam eder.
Nohut suyu tencereye ilave edilerek sürekli karıştırılarak pişirilmeye devam eder. Bulgur suyu çekmeye başladığı zaman zeytinyağı eklenir. İki bardak kaynar su ilavesi yapıldıktan sonra baharatlar da eklenerek bir süre daha pişirilir. Bulgur suyu çektiği zaman ocağın altı kapatılır ve dinlenmeye bırakılır.
Siyez bulguru ile pilav yapımının yanı sıra salata yapmak da mümkün. Malzemeler; bir su bardağı siyez bulguru, iki adet kapya biber, bir adet kırmızı soğan, iki dal taze soğan, iki adet portakal, on dal maydanoz, on dal dereotu, on dal taze nane, on adet çeri domates, on adet turşu, iki adet limonun suyu, tuz, karabiber ve zerdeçaldır. Hazırlanışı: bulgur yumuşayıncaya kadar haşlanıp, süzülür. Soğuduktan sonra tüm malzemeler eklenerek servis tabaklarına konur.