Cefakar, Fedakar ve Gözünü Budaktan Esirgemeyen Kastamonu Kadınları

1. Milli Mücadelede Kastamonu Kadını

Kurtuluş Savaşı’nda Kastamonu, özellikle lojistik destek açısından kritik bir bölgeydi. Kastamonulu kadınlar, İnebolu Limanı’ndan Ankara’ya cephane ve mühimmat taşınmasında büyük rol oynadılar. Bu süreçte öne çıkan figürlerden biri Şerife Bacıdır. Soğuk kış şartlarında cephaneleri korumak için canını feda eden Şerife Bacı, Türk kadınının fedakârlığını ve vatan sevgisini simgeleyen kahramanlardan biridir.

Sakarya Savaşı’nda Kastamonu ve Tosya havalisi-kadınları vatan hizmetine koşmuşlardır. Köylü kadınlar, kağnıları ile silah, kundakları ile erzak, sırtları ile beşiklerini ve hasır içinde sarılmış top gülleleri taşıdılar. Ilgaz Dağlarını aşırırken şehir kadınları elleriyle kazak, çorap örerek hizmet ettiler. Köy kadınları asker kaçaklarına yiyecek vermediler.

Bir casus yakalar gibi karakollarına teslim ettiler. Kızılay’ın yaptığı toplantılarda komisyon huzurunda bağış yapılırken, birçoklarının derin duygulara kapılarak kulaklarındaki küpeleri, boyunlarındaki altınları ve gümüş saatlerini adlarını söylemeden bıraktılar. Tosyalı Latife Hanım’ın gömleklerini, Kastamonulu Hatice Hanım’ın gelinlik elbiselerini ve takılarını evlenmeden bir gün önce bağışlamaları birer fedakarlık örneğidir.

2. Osmanlı Döneminde Kastamonu Kadını

Osmanlı döneminde Kastamonu, kültürel ve ticari anlamda gelişmiş şehirlerden biriydi. Kastamonulu kadınlar, dokumacılık, el sanatları ve tarımla uğraşarak ekonomik hayatta aktif rol oynuyorlardı. Kastamonu’nun ünlü taş baskı kumaşları, kadınların el emeği ile üretilen geleneksel ürünler arasında yer almaktadır.

3. Eğitim ve Kültürel Hayatta Kadın

Osmanlı’nın son dönemlerinde Kastamonu’da kız çocuklarının eğitimi için açılan okullar, kadınların sosyal hayata daha fazla katılmasını sağladı. Cumhuriyet dönemiyle birlikte kadınların eğitim olanakları arttı ve Kastamonu’daki kadınlar öğretmenlik, hemşirelik gibi mesleklerde daha fazla yer almaya başladı.

4. Kastamonu’da Kadın Hareketi

Cumhuriyet’in ilanıyla birlikte Türk kadınları, birçok sosyal ve siyasal hakka kavuştu. Atatürk’ün kadınlara verdiği hakların ilk yankı bulduğu şehirlerden biri Kastamonu’dur. 1923’te Kastamonu’da düzenlenen ilk “şapka inkılabı” mitingine kadınlar büyük ilgi göstermiştir. Ayrıca Kastamonu kadınları, 1930’larda yapılan ilk yerel seçimlerde aktif olarak oy kullanmış ve yönetime katılmışlardır.

5. Günümüzde Kastamonu Kadını

Günümüzde Kastamonu’da kadınlar hem geleneksel mesleklerini sürdürmekte hem de modern iş hayatında aktif olarak yer almaktadırlar. Özellikle kadın kooperatifleri, el sanatları, organik tarım ve turizm alanlarında faaliyet göstererek Kastamonulu kadınların ekonomik bağımsızlıklarını artırmaktadır.

Sonuç olarak Kastamonu kadını, tarih boyunca cesareti, çalışkanlığı ve fedakârlığı ile öne çıkmış, hem milli mücadelede hem de sosyal hayatta önemli roller üstlenmiştir.

“İçim Yaneyo!”

Yolda cephane taşıyan kafiliye rastlayan komutanlardan birisi, kafilenin en sonunda ‘elleri koynunda tir tir titreyerek yürüyen’ yaşlı kadınların birisine şöyle sorar: “Nine üşümüyor musun?”

Ana şefkatiyle komutanın yanaklarını okşayan yaşlı ninenin verdiği cevap oldukça anlamlıdır:

-“Üşümeyon oğul, üşümeyon!… Düşman topraklarımıza girdikten sonra içim yaneyo!…”

Şerife Bacı

Kastamonu da kışla önünde donan kahraman Türk anasının (Şerife Bacı) fedakarlığı ayrı bir destan ve araştırma konusudur. Şerife Bacı Seydiler köylüdür. Türk kadını kahramanlığını, Kuvay-i Milliye ruhu ile bütün cihana duyurmuştu ve aslında yaptığı Türk kadını tarihini misyon ve kimliğini ispattan öte bir şey değildi.

Hafız Selman İzbeli

Kurtuluş Savaşı ve Milli Mücadele’nin Kastamonulu kadın kahramanları aynı zamanda Anadolu kadının zor zamanlarda nasıl sıkılmış bir yumruk, bükülmez bir bilek, paslanmaz bir yürek olduğunun nişanesi ve en somut örneğidir. Hafız Selman hem Kastamonu Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti Kadınlar Kolu kurucularındandır hem de ve Kastamonu’nun ilk kadın meclis üyesidir. Kurtuluş Savaşı sırasında Kastamonu’daki kadınları toplamış, asker için çorap, kazak, fanila ördürüp cepheye göndermiştir.

CEFAKAR, FEDAKAR VE ÇOK ÇALIŞKAN KASTAMONU KADINLARI

Vefakâr cefakardır Kastamonu kadını hele o eskiler var ya elleri öpülesiler tarla, bostan ,ev fark etmeksizin gerektiğinde tarla sürerler bostan kazar eker bakar toplarlar yetmedi ev işi çoluk çocuk komşu eş bitmez hiç hep çoğalır azalmaz. Önünde öküzler sırtında beşiği karnında çocuğu peşinde çocukları elinde yoğurt doğraması azığı ve niceler