“Turkish Delight” Kastamonulu Şekerci Hacı Bekir Kimdir?

“Turkish Delight”  “Turkish Delight” ne demek? “Turkish Delight” isim babası kimdir? Neden “Turkish Delight”? Turkish Delight mı Lokoum’mu?  Ali Muhiddin Hacı Bekir kaç yaşında? Şekerci Hacı Bekir nerelidir?

Kastamonulu Ünlüler

Kastamonu Araç’tan, İstanbul’a gelerek 1777 yılında Bahçekapı’da açtığı küçük şekerci dükkanında, lokum, akide vb. şekerlemeleri bizzat imal edip satmaya başlayan şekerci Bekir Efendi, bugün iki asrı aşan bir maziye bilahare Hac farizesini yerine getirmesiyle Hacı Bekir olarak anılan Bekir Efendi’nin açtığı ilk dükkan, günümüzde Ali Muhiddin Hacı Bekir Şekercilik A.Ş.’nin Bahçekapı’daki satış yeri olup, İstanbul’da iki asırdan bu yana aynı hizmeti gören yegane dükkandır. Dünyada bile emsaline zor rastlanan bu özellik İstanbul ve hatta ülkemiz için ayrıca zikre değer.

Türkiye’de 16. yy’da başlayan şekerleme imalatında tatlandırıcı olarak bal, pekmez, su bağlayıcı, doku yapıcı olarak un kullanılmakta idi. 18. yy’da sonlarında Avrupa’da kurulan rafinelerde üretilen şekerin, o günlerin ismiyle “Kelle Şekeri” olarak Türkiye’ye gelmesiyle, şekerci Hacı Bekir, bu şekeri havanlarda dövüp eriterek, gül, tarçın vb. tabii aroma ve boyalarla pişirip akide şekeri imalatını geliştirmiştir. Ayrıca 1811’de Alman bilgini tarafından bulunan nişastayı un yerine kullanarak, şeker ve nişasta terkibi ile bugünkü nefasetteki lokum imalatını gerçekleştirmiştir.

Şekerci Hacı Bekir Kimdir?

Bizzat kendi eliyle yaptığı imalat ve hassas çalışmalarıyla Türk şekerleme ve lokum çeşitlerini geliştiren Hacı Bekir’in İstanbul Bahçekapı’daki dükkanından 19. yy’da aldığı lokumları ülkesine götüren bir İngiliz turisti, Türk lokumlarını Avrupa’da “Turkish Delight” olarak tanınmasına vesile olmuştur.
Bundan böyle Türk lokumu anglo sakson asıllı yabancılar tarafından  “Turkish Delight”, Fransa ve Balkan’larda da “Lokoum” olarak tanınmış ve uluslar arası şekercilik literatürüne girmiştir.
Bundan başka sallama kazanlarda yapılan badem şekeri, haşlanmış bademlerin soyulup havanlarda dövülerek şeker ve şeker şerbeti ile yoğurulup, şekillendirilen çeşitli badem ezmeleri Hacı Bekir’e günümüze kadar intikal eden haklı ilgi ve şöhreti kazandırmıştır. Şekerci Hacı Bekir başarılarıyla, zamanın padişahı tarafından Nişan-ı Ali Osmani’nin 1. Rütbe Nişanı ile sarayın Şekercibaşı’sı olarak taltif ve takdire şayan görülmüştür.

Hacı Bekir’i takiben oğlu Mehmet Muhiddin Efendi ve torunu Ali Muhiddin Hacı Bekir’in aynı prensip, istidat ve meslek aşkıyla firmayı devam ettirmeleri Osmanlı Sarayının şekerci başılık payesinin kendilerine de ihsan edilmesiyle takdir ve taltif edilmiştir.
Bu sürelerde iştirak edilen fuarlarda;

1873 Viyana Fuarı’nda Gümüş Madalya
1888 Almanya-Köln Fuarı’nda Gümüş Madalya
1897 Brüksel Fuarı’nda Altın Madalya
1906 Fransa Fuarı’nda Altın Madalya
1939 New York Fuarı’nda Başarı Ödülü kazanılmıştır.

Şekerci Hacı Bekir Kimdir?

Üç neslin ismini taşıyan Ali Muhiddin Hacı Bekir müessesi sürecinde İstanbul’da Bahçekapı merkez mağazasına ilave olarak Karaköy, Galata, Tepebaşı, Pangaltı, Çarşıkapı, Beyoğlu, Parmakkapı, Kadıköy satış şubeleri açılmıştır.

Ayrıca Mısır’a götürülen usta ve personel ile Kahire ve İskenderiye şubeleri kurulmuş ve Mısır Hidivi’nin takdir ve taltifleriyle Mısır Sarayı’nca da Şekerbaşı’lık payesi ihsan edilmiştir.

Şekerci Hacı Bekir halen Türkiye’nin en eski firması olarak kurulduğu tarihi yerinde faaliyetini sürdürmektedir. Osmanlı-Türk toplumu ve folklorumuzun bir parçası olarak örf ve adetlerimize de giren Hacı Bekir, bilhassa zamanın yaşam tarzını belgeleyen roman ve yazılarda da yer almış, 19 ve 20. asır başlarındaki İstanbul toplum mozayiğinin parçaları olan levantenler ve yabancılar tarafındanda kaleme alınmış hatta resimlendirilmiştir.

Maltalı ressam Preziosi fırçasıyla resmedilmiş şekerci Bekir Efendi, 43×58 cm ölçüsündeki suluboya resimde, (aslı Louvre Müzesinde) zamanın yaşamını ve Hacı Bekir’i belgelemiştir. (Resmin litografik reprodüksiyonu 214 numara ile Topkapı Sarayındadır