Oruç Ne Zaman Tutulmaya Başladı (İlk Oruç Tutan Peygamber Hangisidir?)
Müslümanlardan önce gelip geçen ve hâlen varlığını sürdüren bütün dinlerde şekil, zaman, gaye ve mâhiyet farkı olmakla birlikte bir oruç ibadetinden söz etmek mümkündür. Tarihin ilk devirlerinde yaşayan Asurlular ve Babillilerde oruca büyük önem verildiği görülür. Bugünkü semavî dinler kabul edilen Musevîlik ve Hristiyanlığı söz konusu etmeden, diğer ölü ve yaşayan bazı dinlere göz attığımızda onlarda da oruca benzer perhiz ve riyazet çeşitlerine rastlanır.
İşte Orucun Tarihi Serüveni, İlk oruç ne zaman tutuldu? nedir? Oruç ne zaman ortaya çıktı? Oruç tutmak nasıl ortaya çıktı? İlk oruç tutan insan kimdir? Oruç Nedir? Ramazan Orucu Ne Demek?
ORUCUN TARİHÇESİ : ORUÇ TUTAN PEYGAMBERLER
Kur’an-ı Kerimde Oruç ayeti: “Ey iman edenler! Oruç sizden önce gelip geçmiş ümmetlere farz kılındığı gibi size de farz kalındı. Umulur ki korunursunuz “(Bakara 183)
1- Hz. Adem Peygamber’in Orucu: Hz. Adem Cuma günü cennete girdi. Sol eğe kemiğinden Hz. Havva annemiz yaratıldı. Yasak meyveden yiyince üzerindeki elbiseler çıkarıldı. Vücutları siyahlaştı. Cennetten dünyaya inince semada “La İlahe illallah Muhammedür Rasulullah” yazısını gördüler. Peygamberimize üç salavat getirdiler, salavatların hürmetine affedildiler.
BEYAZLAMA GÜNLERİ NE DEMEK?
• Ayın 13. günü oruç tutması emir edildi. Tutunca vücudun 1/3 beyazlaştı.
• 14. günü oruç tuttu, vücudunun 2/3 ü beyazlaştı.
• 15. günü oruç tutunca, vücudunu tamamı beyazlaştı. Peygamberimiz: “Ya Aişe her ayın 13, 14, 15,günü oruç tut. Hz dem ‘de yasak meyveden yiyince vücudu siyahlaştı, bugünlerde oruç tuttu, vücudu beyazlaştı.” Bu hayırlı günlere Eyyamül Biyz (beyazlama günleri) denir. Fıkıh kitaplarına göre her ayın 13, 14, 15 inde oruç tutmak müstehabtır.
Biyz kelimesi dilimize de girmiş bulunan beyaz’dan gelir. Kamerî ayın 13. 14. ve 15. geceleri ayın en parlak, en beyaz olduğu safhadır. Ay akşamdan sabaha kadar gökyüzünden ayrılmaz, dünyayı aydınlatır. Bu sebeple o günlere, ayın en aydınlık geceleri mânasında eyyâm-ı biz denmiştir. Daha doğru şekliyle geceleri aydınlik olan günler denmesi gerekirken aydınlık, izafe edilerek “eyyâmu’l-biyz” (aydınlık günler) denilmiştir.
2- Hz. Nuh’un orucu: Hz Nuh. bayramlar hariç senenin tümünde oruç tutardı.
Peygamberimiz, Hz. Nuh senenin tümünde oruç tutardı, bizim dinimizde buna Siyami Dehr (sene orucu) denir. Bu oruç mekruhtur buyurmuştur.
3- Hz İbrahim Peygamber’in Orucu: Hz. Ibrahim her ayın başında, ortasında, sonunda oruç tutardı. Peygamberimiz: Her ayın başında ortasında sonunda oruç tutmak senenin tümünde oruç tutmak gibidir. Çünkü ameller 10 katı olduğundan 3*10-30 gün ediyor. Peygamberimiz bu orucu tavsiye ederdi.
4- Hz. Musa Peygamber’in Orucu: Hz. Musa ve kavmi, Firavun’un şerrinde ve denizden kurtulunca oruç tuttular. Bugün aşure günüdür. Aşure günü. Hz. Musa ve beni Israil’in (Yahudiler) orucudur.
5- Hz. Davut Peygamber’in Orucu: Hz. Davut bir gün oruç tutar bir gün yerdi. Peygamberimiz, “oruçların en üstünü Davut Peygamberin orucudur. 0 bir gün yer, bir gün oruç tutardı.”
6- Hz. İsa Peygamberin ve kavminin Orucu: Hristiyanlarda bir ay oruç vardı. Bu oruç sene içinde dolanıyordu. Bu orucu yılın serin bir ayına aldılar ve 10 gün ilave ettiler böylece 40 gün oldu. Daha sonra başka bir kral geldi, hastalığımdan iyileşirsem 10 gün ilave edeceğim dedi böylece 50 gün oldu. Daha sonra başka bir kral geldi, oruç yerine perhizi getirdi. Sonra bazı yiyecekleri yemediler, sonra o da tamamen kalktı.
7- Hz. Peygamberimizin ve Ümmetinin orucu: Peygamberimiz hicret edince Yahudilerin aşure günü oruç tuttuklarını görünce dedi ki; “Biz Hz Musa ‘ya daha yakınız, siz de aşure günü oruç tutun, bir günde ilave yapın. “Daha Sonra Ramazan orucu farz kılınınca, peygamberimiz ashabına dedi ki: “Dileyen aşure orucunu tutsun, dileyen
tutmasın!.. ” Böylece Ramazan orucu ümmete kıyamete kadar farz kılındı.
Peygamberimiz pazartesi ve Perşembe günleri daima oruç tutardı. En çok oruç tuttuğu ay Şaban ayı idi.
Kaynak: Hasan Basri Hocaefendi Sohbetleri
(Şeyh Şaban-ı Veli Vakfı)