Halep Oradaysa Arşın Burada: Esnaftan Gelen Bir Hikmetli Uyarı
Kastamonu Haber ekibimizin derlediği Esder kaynaklı bu hikâye, halk kültürümüzde abartılı sözlere karşı geliştirilen zekice bir cevabı ve deyimleşmiş bir halk tepkisini günümüze taşıyor.
Esnaf Ağzıyla Gelen Bir Deyim: “Halep Orada, Arşın Burada”
“Ben Halep’te iken…” diye söze başlayarak her ortamda kendini ön plana çıkarmaya çalışan bir adamın hikâyesiyle başlıyor anlatı. Halep’te sekiz arşın (yaklaşık 5 metre) atladığını iddia eden bu adam, bir gün kahvehanede bu sözleriyle arkadaşlarını yine bıktırınca, içlerinden biri sabırla ama zekice bir çıkışta bulunur: “Canım, Halep oradaysa, arşın burada. Atla da görelim!”
Bu söz, günümüzde bile hala “yaptım, ettim” diye övünen ama eylemle ispat sunamayan kişilere karşı halk arasında kullanılan meşhur bir deyime dönüşmüştür. Esnaf ve zanaatkârlar arasında, özellikle “lafla peynir gemisi yürümez” felsefesine yakın anlamlar taşıyan bu deyim, iş yapmanın, icraatın önemini vurgular.
Deyimlerin Gücü: Sözle Değil, İcraatla Övün!
Bu kısa ama ibretlik kıssa, Esder (Esnaf ve Sanatkârlar Derneği) tarafından yayımlanan “Öyküleriyle Esnaf ve Ticaret Deyimleri” adlı eserde yer almaktadır. Kitap, Anadolu’nun sözlü geleneğinde esnaf ahlâkının, çalışkanlık ve tevazunun nasıl deyimlerle harmanlandığını örneklerle sunuyor.
“Halep oradaysa arşın burada” gibi deyimler; ticarette dürüstlüğü, işte güveni, söze değil yapılan işe değer verilmesini öğretir. Kastamonu’nun da içinde bulunduğu Anadolu kültüründe bu tür deyimler, genç kuşaklara hem ahlâkî hem de pratik dersler sunmaya devam etmektedir.
Esder’in yayımladığı “Öyküleriyle Esnaf ve Ticaret Deyimleri” kitabında yer alan “Halep oradaysa arşın burada” kıssası, sözle övünmenin değil, icraatla ispatın değerini anlatıyor.
Yorumlar