İstanbul’un Taşı Toprağı Neden Altın?

Bir Başkentin Doğuşu: Yeni Roma’dan İstanbul’a

İstanbul, diğer şehirlerden farklı olarak doğrudan bir başkent olmak amacıyla inşa edilmiştir. Roma İmparatoru Konstantin’in MS 330 yılında “Yeni Roma” olarak kurduğu şehir, zamanla Roma’yı bile gölgede bırakacak kadar gelişmiştir. İstanbul’un devletin yönetim merkezi olması, saraylardan meydanlara, mabetlerden büyük caddelere kadar birçok önemli kamu yapısının bu şehirde inşa edilmesine neden olmuştur. Bu yönüyle İstanbul, yalnızca coğrafi değil, siyasi ve kültürel anlamda da merkez konuma gelmiştir.

Fatih’ten Osmanlı’ya, Osmanlı’dan Bugüne

Tarihte birçok medeniyetin gözdesi olan İstanbul’u fethetmek, Fatih Sultan Mehmet’e nasip olmuştur. Fatih, bu kadim şehri Osmanlı’nın başkenti yapmış ve harap durumdaki yapıları onarmak üzere geniş bir imar faaliyetini başlatmıştır. Osmanlılar döneminde selatin camileri, ticaret merkezleri, hanlar ve altyapı sistemleriyle şehir yeniden inşa edilmiştir. Zamanla İstanbul, devletin en fazla yatırım yaptığı merkez haline gelmiş; bu da halk arasında şehrin “taşı toprağı altın” olarak anılmasına neden olmuştur.

Bugün İstanbul, tarih boyunca taşıdığı anlamın ve ekonomik değerinin sonucu olarak “Der-aliyye” (Yüce Kapı) ve “Der-saadet” (Mutluluk Kapısı) unvanlarıyla anılmaktadır. Esnaf kültüründe yaygın olarak kullanılan “taşı toprağı altın” deyimi de bu derin geçmişin ve merkezi kimliğin doğal bir yansımasıdır.

Kastamonu Haber ekibimizin, Esnaf ve Sanatkârlar Derneği ESDER’in kaynak gösterdiği “Öyküleriyle Esnaf ve Ticaret Deyimleri” kitabından derleyerek hazırladığı bu içerik, deyimlerin arkasındaki tarihî anlamı gün yüzüne çıkararak okuyuculara kültürel bir perspektif sunmayı hedefliyor.