Hamd ve Şükür Nedir (Hamd ve Şükür Nasıl Edilir?)
Hamd ve Şükür için “Elhamdülillah” deriz. Elhamdulillah, Allah’ın hükmüne razı olduğumuzun en güzel ifadesidir. Örneğin namaz kılarken okuduğumuz Sübhaneke duasında ve Fatiha suresinde hamd ifadesi çokça geçer. Günde beş vakit eda ettiğimiz namaz sayesinde dilimiz ve kalbimiz hamd etmeyi öğrenir. Bununla birlikte önemli bir işe başlarken de bitirirken de hamd etmek Müslümanın ahlaki özelliğidir.
Hamd ve şükür arasındaki fark nedir? Hamd ve şükür ne anlama gelir? Hamdolsun ve şükür ne zaman kullanılır? Nasıl hamd ve şükür ederiz? Nelere hamd edilir? Allah hamdınızı artırsın ne demek? Çok şükür deyince şükretmiş olur muyuz? Elhamdulillah ne demek? Elhamdülillah deyince ne olur? Elhamdülillah nedir ne zaman söylenir? Her şey için Elhamdülillah ne demek? Elhamdülillah nerede kullanılır? Elhamdülillah hangi sure?
KUR’ANDA HAMD VE ŞÜKÜR AYETLERİ
1- “Beni zikredin ben de sizi zikredeyim. Bana şükredin, nankörlük etmeyin”. (Bakara 152) فَاذْكُرُونِي اذْكُرْكُمْ وَاشْكُرُوا لي وَلَا تَكْفُرُونَ
2- “Eğer siz iman edip şükür ederseniz, Allah size niye azap etsin.” (Nisa Suresi 147. Ayet) مَا يَفْعَلُ اللهُ بِعَذَابِكُمْ إِنْ شَكَرْتُمْ وَأَمَنْتُمْ وَكَانَ اللَّهُ شَاكِرًا عَلِيمًا
3-“Eğer şükür ederseniz, nimetimi artırırım”. (İbrahim Suresi 7. Ayet)
وَإِذْ تَاذَنَ رَبُّكُمْ لَئِنْ شَكَرْتُمْ لَأَزِيدَنَّكُمْ وَلَئِنْ كَفَرْتُمْ إِنَّ عَذَابِي لَشَدِيدٌ
4- “Bana şükür eden kullarım azdır.” (Sebe 13)
يَعْمَلُونَ لَهُ مَا يَشَاءُ مِنْ مَحَارِيبَ وَتَمَاثِيلَ وَجِفَانٍ كَالْجَوَابِ وَقُدُورٍ رَاسِبَاتُ اعْمَلُوا آلَ دَاوُدَ شُكْرًا وَقَلِيلٌ مِنْ عِبَادِيَ الشَّكُورُ
5- “Çok az şükrediyorsunuz.” (Araf 10) وَلَقَدْ مَكَّنَاكُمْ فِي الْأَرْضِ وَجَعَلْنَا لَكُمْ فِيهَا مَعَايِشَ قَلِيلاً مَا تَشْكُرُونَ
6- “…Ey insanlar bana şükür edin, anne babanıza iyilik yapın…” (Lokman 14)
وَوَصَّيْنَا الْإِنْسَانَ بِوَالِدَيْهِ حَمَلَتْهُ أُمُّهُ وَهْنًا عَلَى وَهْنٍ وَفِصَالُهُ فِي عَامَيْنِ أَنِ اشْكُرْ لِي وَلِوَالِدَيْكَ إِلَى المُصَيرُ
HAMD VE ŞÜKÜR HAKKINDA HADİSLER:
Zikirin efdali La ilahe illallah, لَا إِلهَ إلا الله , duanın efdali اَمْدُ لِلَّهِ , Allah’a hamd etmek, elhamdülillah demektir.
2- Yemek yiyip şükür eden kişi, oruç tutup gece ibadet eden gibidir.
3- Her hangi önemli işe başlarken Allah’a hamd edilmezse, o iş bereketsizdir. (Ebû Dâvûd, Edeb 18.)
4- Iman 2 kısımdır. 1- Sabır 2- Şükür
5- Kim aza şükür etmezse, çoğa hiç şükür etmez.
6- Allah’a hamd ve şükürden daha sevimli bir şey yoktur. Onun için Kur’an-ı hamd açtı. Kur’an’ın ilk süresi,
الْحَمْدُ لِلَّهِ رَبِّ الْعَالَمِينَ Elhamdulillahi rabbil âlemin… ‘Hamd ve şükür Allah’a’dır.
7- İnsanlara teşekkür etmeyen Allah’a hiç teşekkür etmez.
8- Şu 3 haslet kimde olursa, Allah onu himayesine alır, ona rahmet eder, cennetine koyar. 1- Kendisine bir nimet verilirse şükür eden 2- Öfkelendiğinde öfkesini yenen 3- Kendisine zulüm edilince, affeden.
9- İki nimet vardır ki, insanlar o nimete aldanmıştır. 1- Sıhhat ve afiyet. 2- Boş vakit. (Buhari, Rikak, 1) (Yani sıhhat için şükür gerekir)
10- Kıyamet gününde bir melek; “Allah’a çok hamd ve şükür edenler kalksın!” der. Şükür edenler bir grup olarak kalkarlar. Onlara ne hesap, ne terazi kurulur, doğrudan cennete girerler.
11- Allah bir kulun evladını aldığında meleklere der ki; “Kulum ne söyledi?” Melekler; “Hamd etti yarabbi.” derler. Allah; “Ona cennette bir köşk bina edin!” der. O köşkün ismi, Hamd Köşkü’dür. (Tirmizî, Cenâiz 36)
12- Allah bir kuluna bir nimet verdiğinde, onun devam etmesini isterse, “Allah’a şükre devam etsin. Çünkü şü- kür, nimetin devamını sağlar.” buyurulur. (İbrahim 7) Suresinde
وَإِذْ تَأَذَّنَ رَبُّكُمْ لَمِنْ شَكَرْتُمْ لَأَزِيدَنَّكُمْ وَلَئِنْ كَفَرْتُمْ إِنَّ عَذَابِي لَشَدِيدٌ
“Andolsun şükrederseniz elbette size (nimetimi) artırırım” buyuruyor.
13- Allah bir kuluna bütün dünya’yı verse, o kişi bir kere “Elhamdulillah, sana hamd olsun.” derse, Bu hamd ve şükür, dünyanın tümünden hayırlıdır. Bu dünya ve için- deki mal, mülk, boş ve fanidir. “Ya Rasulallah, bu dün- yada ne edinelim?” sorusuna Peygamberimiz; “Bu dün- yada 1- Zikir eden bir dil. 2- Şüküreden bir kalp, edinin.”
der.
HAMD VE ŞÜKÜR HAKKINDA İSLAM ALİMLERİNİN SÖZLERİ:
1- Mezhebimizin İmam-ı Azama sordular; “Sen nasıl büyük İmam oldun?” Cevap verdi; “İki şeyle.” dedi. 1- İlim öğrenmekle. 2- Bir mesele öğrenince, Allah’a şükür etmekle.”
2- Ebu KASIM hazretleri; “Üç şey imansız kalmaya se- beptir. 1- Müslüman olduğuna şükür etmemek. 2- Küfre üzülmemek. 3- İbadetlere hor bakmak.”
3- Âlimler; “Müslümanlar şu nimetlere çok şükür etmeli.” diyor. a) 18 bin âlemin peygamberine ümmet olduğuna b) Müslüman olduğuna. c) En son dinin sahibi olduğuna.
4- Muhammet bin Kab hazretleri: Hamd ve şükür iki şe- kilde olur. 1- Dil ile. 2- İbadetle olur. Asıl şükür, ibadetledir.
Sebe Suresi 13. Ayetinde: “Ey Davud ailesi! (ibadetle) Şükredin. Kullarımdan şükreden azdır!”
يَعْمَلُونَ لَهُ مَا يَشَاءُ مِنْ مَحَارِيبَ وَتَمَاثِيلَ وَجِفَانٍ كَالْجَوَابِ وَقُدُورٍ رَاسِبَات اعْمَلُوا آلَ دَاوُدَ شُكْرًا وَقَلِيلٌ مِنْ عِبَادِيَ الشَّكُورُ
buyurulmuştur.
5- Sehl hazretlerine birisi; “Evime hırsız girdi, tüm malımı çaldı.” dedi. Sehl dedi ki; “Allah’a şükür et ki, hırsız kalbindeki imanı çalmadı, o zaman ne yapardın?”
6- Çölde bir kişi kumlar içinde yatıyordu. Hz. Musa’ya; “Musa Allah’a rica et, bana elbise versin.” der. Cenabı hak; “Ona söyle, şükür etsin!” diye cevap verir. Adam şaşırır; “Neye şükür edeyim, kumlar içindeyim!..” der. Allah bir rüzgâr gönderir, haline şükretmeyen adam çırılçıplak ortada kalır.
7- Ebu Hazm hazretleri; “Gözün şükrü; Harama bakmamak, âlime, Kur’an’a, anne-babaya bakmakla olur. Kulağın şükrü; Hayırlı şeyleri, vaazı, Kur’an-ı dinlemek ve şer duyduğunda ilgilenmemekle olur. Elin şükrü; Şer şeyleri almamak, zekât, sadaka, hayır vermekle olur. Ayağın şükrü; Hayırlı yerlere (cami, hizmet gibi) gitmek, günah yerlere gitmemekle olur.”
8- Adamın biri bir dağ başında 250 sene ibadet etmiş, hiç günah işlememiş. Allah ona; “Seni ibadetinle mi yoksa rahmetimle mi cennete koyayım?” deyince Adam düşünmüş; “İbadetimle.” demiş. Allah; “Teraziyi kurun!..” der. Adamın tüm ibadeti, gözünün birinin şükrünü öde- yemez. Adam bu sefer yalvarır; “Ya Rabbi!.. Rahmetinle beni cennetine koy!” der.
9- Peygamberlerden biri; “Ya Rabbi, Balam bin Baura (Hz. Musa döneminde yaşamış çok meşhur bir âlim) denen âlim, niçin hıyanete uğradı?” diye sorunca, Allah; “Bir kere olsun bana şükür etmedi!” der,
10- Evliyalardan biri; “40 senedir “elhamdulillah” demenin cezasını çekiyorum.” der. Onu dinleyenler; “Nasıl olur?” diye sorunca; “Çarşıda bütün dükkânlar yandı. Bana, “senin dükkânın yanmadı,” dediler. Ben de diğer kardeşlerimin dükkânlarına üzülmedim, “elhamdülillah.” dedim. Yıllardır onun sıkıntısını çekiyorum.
11- İmam-ı Gazali’ye adamın biri; “Ben çok fakirim.” der, halinden şikâyet eder. O da; “Senin şu gözüne 10 bin altın vereyim, verir misin?” diye sorar. Adam; “Asla!..” der. Bu sefer İmam-ı Gazali adama; “Diline, kalbine, böbreğine, ciğerine, her birine 10 bin altın versem verir misin?” diye sorar. Adam yine; “Asla!..” der. İmam- Gazali adamın omzuna elini atar; “İşte bak, sen ne büyük hazinelere sahipsin, haline şükür et!” der.
12- Peygamberimiz Muaz bin Cebel’e; “Ey Muaz, her namazdan sonra şu duayı yap!” dedi. Ardından; “Biz de yapmalıyız bu duayı.” der. “Allah’ım bana zikir, şükür, güzel ibadet etmem için yardım et, âmin…”
Kaynak: Hasan Basri Hocaefendi Sohbetleri
(Şeyh Şaban-ı Veli Vakfı)