BES (Bireysel Emeklilik Hesabı) Nedir, Nasıl Çalışıyor?

BES (Bireysel Emeklilik Sistemi) Nedir?

   BES esasen çalışanların maaşlarından ek kesinti yaparak bu paraların bir havuzda birikmesini ve bunlarla yatırım yapılmasını sağlar. İki tip BES sistemi bulunmaktadır. Bunlardan birincisi Otomatik Katılım BES olarak adlandırılırken diğeri ise İsteğe Bağlı BES olarak ön plana çıkar. Otomatik Katılım BES sistemi bir işe girdiğiniz zaman otomatik olarak iş yeriniz tarafından açılmakta ve maaşınızdan her ay belli oranda otomatik olarak kesinti yapılarak sisteme aktarılmaktadır. İsteğe Bağlı BES sisteminde ise siz bir bankaya giderek BES hesabı açmak istediğinizi belirtirsiniz. Burada hesap açıldıktan sonra ödeyeceğiniz miktarı belirler ve her ay bu miktarı BES hesabınıza aktarırsınız. Burada amaç devlet katkısından faydalanmaktır. Yani BES sisteminin en büyük avantajı eğer sisteme dahil olduktan sonra hemen çıkmazsanız ve emeklilik yaşınızı beklerseniz yüzde 30 devlet katkısından faydalanabilirsiniz. Üstelik bu katkı ek olarak hesabınıza yansıtılır ve bu katkı ile de hesabınızda yine yatırım yapılır.

Bireysel Emeklilik Sistemi nedir soruları özellikle yatırım yapmak isteyen ve ileride maddi hedeflerine ulaşmak isteyenler tarafından oldukça sık sorulmaktadır. BES hesabınıza her ay hesabınıza yatacak olan net maaşın %3 – %5’i yansımaktadır. Bu oranı iş yerinizle ve BES şirketinizle konuşarak arttırma veya azaltma imkânı tamamen sizin inisiyatifinizde bir durumdur. Ne kadar fazla maaşınızdan BES kesintisi olursa ilerleyen süreçte elde edeceğiniz gelir o kadar fazla olacaktır.

BES Nasıl Çalışır?

BES’de BEFAS üzerinden emeklilik fonlarını analiz edebilir ve BES şirketiniz üzerinden istediğiniz fonu seçerek emeklilik sisteminde yer alan paranın değerlenmesini sağlayabilirsiniz. Burada seçeceğiniz fonu danışmanlar aracılığı ile seçebileceğiniz gibi siz de araştırma yaparak tercihte bulunabilirsiniz.

BES’te her ay maaşınızdan kesilen tutar belirlediğiniz fona yatırılarak o fon üzerinden işlem görür. Yani eğer maaşınızdan 1000 ₺ kesildiyse ve o ay bir fon aldıysanız bu fonda paranız değerlenir. Fon 1 yılda %70 değerlendiyse hesabınızdaki para 1700 ₺ olur ve her ay maaşınızdan kesinti olacağı için fondaki paranız artmaya devam edecektir. Tabii bu fon düştüğünde de aynı şekilde devam etmez ve birikiminiz bu kez düşer. Ortalama yıllık fon getirisini BEFAS üzerinden görebilir ve buna göre yatırım yapabilirsiniz. Son 5 yılda 10 kat getiren bir BES fonu sonraki 5 yılda 2 kat kazandırabilir veya zarar edebilir. Bu nedenle BEFAS fonunun yönetimi ve neye yatırım yaptığı son derece önemlidir.

Bireysel Emeklilik Sistemi’nin Avantajları

BES’in avantajları arasında sadece birikim veya yatırım yapmak yoktur. Bu sistemin en büyük avantajları arasında %30 devlet katkısı yer alıyor. Eğer 56 yaşına kadar sistemde kalır ve en az 10 yıl boyunca sistemde birikim yaparsanız emekli olmaya hak kazanırsınız. Emekli olurken önünüzde 2 seçenek vardır:

l Parayı toplu şekilde almak

l Parayı aylık maaş şeklinde almak

Eğer siz paranızı toplu şekilde çekmek istiyorsanız BES şirketi parayı hesabınıza yatırır. Ancak eğer her ay maaş şeklinde ödeme almak isterseniz de ek olarak %5 katkı mevcuttur. Yani toplam paraya %5 ek katkı uygulanır ve her ay emekli maaşınız bu şekilde yatırılır. 20 yıl boyunca BES üzerinden maaş alabilmeniz mümkündür.

56 yaşına geldiğiniz zaman sistemden ayrılmak zorunda değilsiniz. Eğer daha fazla yatırım yapmak istiyorsanız ve 60 yaşında bu emeklilik planınızı gerçekleştirmek istiyorsanız o zaman sisteme devam edebilir ve yatırımlarınıza devam edebilirsiniz. 56 yaş ve 10 yıl şartını sağlamadan ayrılmak isterseniz devlet katkısının tamamından faydalanamayabilirsiniz. Bu katkıdan faydalanmak için sistemde en az 10 yıl kalmalı ve minimum 56 yaşını doldurmanız gerekiyor. Ayrıca sistemden erken ayrılmanız %10 stopaj kesintisine de sebep olacaktır. Bu nedenle eğer BES sistemine dahil olma gibi bir planınız varsa sistemden kısa vadede çıkmayı düşünmemelisiniz.