“Ateş Almaya mı Geldin” (İşte İlginç Atasözleri ve Deyimlerinin hikayeleri)
Atasözü ve deyimler; bir fikri ve/veya öğüdü mecaz yolu ile kısa, kesin olarak anlatan eskiden beri söylene gelmiş veciz ve unutulmaz sözlerdir. Çoğunlukla halkın ortak bilgeliğini dile getirir. Bütün toplulukların ve hatta yörelerin kendilerine mahsus atasözleri ve deyimleri vardır.
İşte o atasözü ve deyimlerden bazılarının anlamları ve hikayeleri…
“ATEŞ ALMAYA MI GELDİN?” İN HİKAYESİ
Eskiden kibrit yokmuş. Ateş sönünce, ateş küreği ile komşuya gidilir, bir parça ateş alınırmış.
Ateş almak için komşuya geçen kadınlar, kürekteki ateş sönmesin diye oturup çene çalamazlar ve acele ederlermiş. “Ateş almaya mı geldin” deyimi buradan gelir.
“KOZUNU PAYLAŞMAK” IN HİKEYESİ
Koz, ceviz manasına gelir. Eskiden Kastamonu’nun iki köyü arasında ortak olarak kullanılan bir cevizlik vardı. Ceviz toplama mevsimi gelince bir gün belirlenir ve iki köy halkı cevizlikte buluşur cevizleri paylaşırlardı Ancak her seferinde haksızlık olduğu ileri sürülerek kavga çıkardı. Hatta olay öyle bir seviyeye geldi ki, köylerde kavgaya müsait eli sopa tutan delikanlılar koz paylaşma gününden önce günlerce hazırlık yaparlardı.
Bir ana oğlunun büyüdüğünü anlatmak için ”Benim oğlan kozunu paylaşacak çağa geldi” derdi…
“İLK GÖZ AĞRISI”NIN HİKAYESİ
Anadolu’nun hemen her köyünden, hemen her hanesinden şu yada bu cephede savaşan bir asker olur, bu askerlerin geride kalan anaları, kardeşleri, hanımları, nişanlıları, yavukluları olur elbette Bu biçareler, vatanı, milleti, için cepheden cepheye koşan yiğitleriyle elbet gurur duyarlar ama ağlamadan, göz yaşı dökmeden de gün geçirmezlermiş. Gizli gizli ağlayan genç kız ve gelinlerimizin göz pınarları kuruyup gözleri çapaklanmaya ve ağrımaya başlarmış.
“Senin yavuklun, senin kocan” diyemezler, utanırlarmış.”Benim göz ağrımdan hiç mektup gelmiyor, seninkinden haber var mı?” diye sorarlarmış. Bu deyim, sevdiklerimiz içinde en birincisi anlamında kullanılır.
“AVUCUNU YALA”NIN HİKAYESİ
Bu deyim, kışın karlı ve soğuk havalarda inine kapanarak, tabanlarının altını yalamak suretiyle karın doyurmaya uğraşan ayıların hareketinden alınmıştır.
Çünkü ayılar kışın arasa da yiyecek bulamaz hareket edecek olsa da, boşuna enerji tüketmiş olur. Bunu iyi bilen ayılar kış uykusuna yatar. Ayağını yalamakla yetinir yazın gelmesini bekler. Başka yapacak bir şeyi yoktur.
Yorumlar