Yunan Doğumlu Osmanlı Alimi Mühendis ve Hafız İshak Efendi Kimdir
Ünlü astronom, fizikçi, geometrici ve matematikçisi Hafız ve Başhoca İshak Efendi Kimdir?
Kara mühendislik okulu olan Mühendishâne-i Berr-i Hümâyun’un baş hocası, Türkiye’nin modern ilim öncülerinden olan İshak Efendinin doğum tarihi tam olarak bilinmemektedir.
Bugün Yunanistan sınırları içinde kalan Yanya’nın Narda (Arda) kasabasında doğmuştur. Aslen Mûsevi bir aileye mensuptur. Babasının ölümünden sonra kardeşi Esad Efendi ile birlikte Müslüman olmuş ve İstanbul’a yerleşmiştir.
Sene 1820…
32 mühendis namzedi her sabah erkenden kütüphaneye gelerek kendilerine ait yerlerine oturarak derse başlar…
Evvela Hafız Hoca İshak Efendi dersi anlatır, nöbetçi talebe bunu tahtaya yazar, talebeler de ellerindeki küçük yazı tahtalarına bunları kopya ederler…
Sonra Hoca İshak Efendi’nin değerlendirmesi, ameliyelerin yapılması ve sual-cevap şeklindeki temrinat takip eder ve talebeler ikinci derse kadar odalarına çekilir…
Hoca Hafız İshak Efendi Mühendishane Hocasıdır 1820 de, 1830 da baş hoca olacaktır…
Hoca İshak Efendi Yunanistan yanya doğumlu yahudi mühtedisi bir Müslüman Osmanlı âlimidir…Hafızdır aynı zamanda…Yunanca ve Fransızcası çok kuvvetlidir…
Hoca İshak Efendi, ilk derste Etienne Bézout’nun matematik kitabından ( Cours de mathématiques) fransızca kısa bir metin çevisinden sonra yine bu kitaptan Hidrolik ( Akışkanlar Mekaniği) konusunu işlerdi…
Saniyen ikinci derste ise Hoca İshak efendi, kendi eseri mecmua-i ulum-ı riyaziye’den ilm-i cerr-i eskal ( Mekanik ve Dinamik ) okuturdu…
Camide öğle namazından sonra üçüncü derste İsagocinin Mantık kitabını okutur…
İsagucinin tanıtımını geçmiş zamanda yapmıştım…
Rabian dördüncü derste hocanın yine kendi telifi olan usul-ı siya-ga’dan ( Top dökümcülüğü ) ders işlenir, beşinci derste ise tatbikat yapılırdı…
Baş Hoca İshak efendi, 1834 yılında kutsal yapıların tamiri için gönderildiği medine’deki görevinden dönüş yolunda iskenderiye’de şubat 1836’da vefat etti…
Talebeleri onun aziz hatırasına Kasımpaşa hasköy’deki mezarlıkta üzerinde “divan-ı hümayun sabık ser-halifesi ve mühendishane-i berri-i hümayun başhocası el-hac hafız ishak efendi” ibaresi bulunan bir taş diktiler…
Hafız Hacı Başhace İshak Efendi Rahmetullahi Aleyh…
Nur içinde yat Hocam…
Yorumlar