Çanakkale’de En Çok Şehit Veren Köy: Kastamonu Araç Güzlük Köyü

Osmanlı arşivlerinde bu gerçek böylece tescillenmiştir. Göğsüne bu soyut madalya yakışmıştır da hani. Güzlük köyünün şimdiki nüfusu 150-200 arası. Yetişmiş nüfus büyük oranda başta İstanbul olmak üzere değişik bölgelere göç etmiş, Hangi kapıyı çalsanız ayrı bir şehit hikayesi dinlemeniz mümkün.

Yüz binlerce vatan evladının şehit düştüğü Çanakkale Savaşı, Anadolu’nun köyünde ayrı bir destan olarak yaşıyor. Kastamonu’nun Güzlük köyünden 40 yiğit de cepheye koşarak, destansı mücadelede yerlerini almış. Bunlardan 36’sı Şehadet mertebesine ulaşmış, Gazi olarak geriye dönenlerin sayısı ise sadece 4. Osmanlı arşivlerinde Çanakkale’de en fazla şehit veren köy olarak geçen Güzlük, şimdi bununla övünüyor.

Köyün en yaşlısı Hasan Kanatlı, o yılları, “Köyde erkek kalmadığı için her işi kadınlar görürdü. Ölen yaşlıların cenazelerini kadınlar kaldırır, hayvan kesilmesi gerektiğinde yine bıçağı kadınlar eline alır. Nasıl kesileceğini bilmediklerinden hayvan çok acı çekerdi.” diye anlatıyor, Kanatlı’nın, annesinden dinlediği kadarıyla, bir ağustos ayında zaptiyeler seferberlik ilan edildiğini söyleyip eli silah tutan bütün erkekleri askere almış Hep birlikte köyün camisinde kılınan namazın ardından yapılan dua ile sefere çıkılmış.

27 köyden toplanan askerler önce Türbeli köyünde 15 günlük eğitime tabi tutulmuş. Ardından Çanakkale’ye götürülmüş. Hasan amca uğurlamayı anasından dinlemiş; ama sonraki sıkıntılı, çile dolu günleri en ağır şekilde yaşayanlardan. Kıtlık yıllarında bir dilim ekmeğe hasret kalmışlar. Şehitlerden bazılarının çocukları şimdi 80-90 yaşında. Çanakkale’den dönenlerden Aziz Onbaşının oğlu Mehmet amca, “40 kişi gitmişler” diyor ve açıklıyor: “Bunlar arasından dönebilenler ise babamla birlikte Ali Çavuş, Topuz Mehmet ve Topal Îsmail.”

Şaban Kanatlı ile Kamil Karayerin dedeleri de 18 yıl boyunca cepheden cepheye koşarak savaştıktan sonra gazi olarak köye dönenlerden. Askere gittikten bir süre sonra Balkan Harbi başlamış. Harbin bitmesinden sonra terhis olmadan Çanakkale Cephesi’ne geçmiş. İngilizlere esir düşmüş. Köyüne gelirken yolda karşılaştığı genç bir kaza ‘Kimin
kızısın?’ diye sorması, geride bıraktığı yılları da ortaya koymuş Sorunun cevabından kendi çocuğu olduğunu anladığında sarılmışlar birbirlerine. Baba-kız ilk defa orada karşılaşmış.

Resul Çuvalcı da babası dönebilenlerden. Önce Balkan Savaşı’na arkasından da Çanakkale Harbi’ne katılır. İngiliz gemisi “Yarım Dünya”nın batışı sırasında oradaymış ve geminin batmasının bir saat sürdüğü anlatılırmış. Birinci Cihan Harbi bittiğinde köye döner, ancak Kurtuluş Savaşı başladığında yeniden cepheye koşar Resul amcanın babası. İnönü Savaşları’na katılır, Sakarya’da yaralanır. Ilgaz’da olduğu haberi gelince, anası gidip alır yaralı vaziyetteki babasını.

 Kastamonu’nun Araç ilçesi Birinci Dünya ve Kurtuluş savaşlarında en katılımın ve en fazla şehidin verildiği yerlerden. Bu sebeple Araçtaki askerlik şubesine bir anıt yaptırılmış. Çanakkale’de verilen kayıplarla ilgili tam bilgiye ulaşamadıklarından Kurtuluş Savaşı’nda verilen şehitlerin isimleri yazılmış anıta. Mehmet Yaltıraklı belki de köyün en şanslılarındandı. Çünkü babası Aziz Onbaşı, Çanakkale’ye 40 arkadaşıyla gidip geri dönmeyi başarabilen dört kişiden biri. 82 yaşındaki Mehmet amca, 14 sene askerlik yapan gazi babasının 1963 yılında vefat ettiğini anlatıyor.

İşe bizim tespit edebildiğimiz kayıtlara geçmiş Güzlük Köyü nüfusuna kayıtlı
Çanakkale Şehitleri: İsmailoğulları’ndan İsmail oğlu Hüseyin, Ahmet oğlu İbrahim, Yakup oğlu Satılmış,

Kanatçioğulları’ndan Numan oğlu Halim, Numan oğlu Hamdi,

Şeyhoğullan’ndan Selim oğlu Şevki

Hüseyin Akın
(Kastamonu’nun Çanakkale Kahramanları Kitabından)