Aşık Yorgansız Hakkı Çavuş Kimdir
Kastamonu Merkez Hisarardı Hacı Hamza Mahallesi’nde doğdu. Babası Kasap Hüseyin Ağa, annesi ise Aşık Zikri’nin kızı Cemile Hanımdır. Ailesinin tek oğludur. Doğum tarihi nüfus cüzdanında 1314 (1898-99), gerçekte ise 1311 (1895-1896)’dır. Nüfus kayıtlarında soyadı da Halil Bayraktaroğlu olarak yazılıdır.
Kastamonulu bilim adamları kimlerdir? Kastamonu sanatçıları kimlerdir? Neden Yorgansız Hakkı Çavuş,
Kastamonulu Ünlüler
Yorgansız” lakabı için çeşitli rivayetler vardır. Oğlu Lütfi Bayraktar’a göre; Hakkı Çavuş’un babası Hüseyin Ağa ve onun eniştesi “Yorgansız” lakabını taşıdığından bu lakabı sürdürmüştür.
Hakkı Çavuş, oldukça iyi bir öğrenim gördü. Kuran-ı Kerim öğrenmesi için Ayşe Hocaya gönderildi. Babası İstanbul’a bir gidişinde 7-8 yaşındaki Hakkı’yı orada bıraktı. Beyazıt’ta ilköğrenimine başladı. Fevziye-Rüşdiyeyi İstanbul’da bitirdi. Kastamonu’ya dönüşünde Sultani’ye (Liseye) devam ettiyse de bitirmeden ayrıldı. Kastamonu Valiliğinde kâtiplik yaptı. Mustafa Nami Efendi tarafından iyi bir hattat olarak yetiştirildi. 1915 yılında 17-18 yaşlarında askere alındı ve İstanbul’a gitti.
Aşık Yorgansız Hakkı Çavuş’u Tanıyalım
I. Dünya Savaşı’nda birkaç cephede savaştı. Yemen Cephesi’nde İngilizlere esir düştü. Savaş sona erince serbest bırakıldı. İstanbul yoluyla Kastamonu’ya döndü. istiklal Savaşı başlayınca “Çavuş” rütbesiyle cepheye koştu. Savaşlara katıldı. 1923 yılında “Gazilik”, beratı ve Başçavuş” rütbesiyle memleketine döndü.
Askerden sonra bir süre memurluk yapan Hakkı Çavuş, görevinden ayrılıp sazını omzuna asıp gurbete gitti. 27-28 yaşlarında Ilgazlı Aşık Naili ile tanıştı. Sekiz yıl yanında çıraklık etti. Aşık Razi, Aşık Mecburi, Aşık Muharrem ve Aşık Pekmezci gibi aşıklarla karşılaşma yaparak saz çalma ve şiir söyleme yeteneğini geliştirdi. İrticalı çok kuvvetlendi.
Sekiz yıl gurbette gezdikten sonra Kastamonu’ya döndü. Tiftikçilikle geçimini sağladı. İyi bir güreşçi olduğu da belirtilmektedir. Bektaşi ruhlu bir halk şairiydi. Şiirlerinde çoğunlukla Hakkı mahlasını tapşırmışsa da Yorgansız, Bayraktar, Yorgansız Hakkı, Bayraktaroğlu gibi mahlaslar da kullanmıştır. Halk arasında özel kıyafetiyle dolaşmış, sigara ve içkiye düşkünlüğüyle tanınmıştır.
Hakkı Çavuş, Araçlı Naime Hanımla evlenmiştir. Bu evlilikten doğan oğlu Lütfi Bayraktar Kastamonu’da terzilik yapmaktadır.
Sanatında Aşık Dertli. Erzurumlu Emrah. Tokatlı Nuri ve Aşık Meydani’nin etkileri görülmektedir. Aşık Dertli koluna bağlıdır. Bu yüzden, bir şehir aşığı olarak hem aruz hem de hece ölçüsüyle şiirler söylemiştir. Karşılaşmalarında da çok başarılı olmuştur. Kastamonu Merkezine yerleştikten sonra seyahati bırakması çırak yetiştirmemesi ününün yayılmasını engellemiştir.
Aldığı öğrenim sonucu dili sade değildir. Müzik yönü kuvvetli bir şairdir. Müziğe yatkınlığı ailesinden, annesi Cemile Hanımdan gelmektedir. Saz çalmaya askere gitmeden önce merak sarmış, mahalli saz ustalarından Bergiya Gırnaoğlu, Hüpyallah ve Karakadıoğlu Rıfat efendiden yararlanmıştır.
Aşık Yorgansız Hakkı Çavuş’u Tanıyalım
17 Şubat 1964’te vefat eden Hakkı Çavuş’un mezarı, Hiserardı Hacı Hamza Mahallesi Ersil Tepesi altı, Aktaşlık bölgesindedir.
Hakkında en geniş araştırmayı Kastamonulu Süleyman Şenel yaparak 1997 yılında “Kastamonulu Aşık Yorgansız Hakkı Çavuş” adıyla yayımlamıştır. Bu kitapta; hayatı, edebi kişiliği, hakkında yazılanların kaynakçası, şiirleri kendisinden derlenen ezgilerin notaları, fotoğrafları ve el yazısı örnekleri bulunmaktadır.
Yorumlar