“Keşkek Kazanda Değil, Gönülde Dövülür” (İçinizde Keşkek sevmeyen var mı?)

Anadolu’dan Yükselen Bir İmece Geleneği

Kastamonu Haber ekibİmizin araştırmalarına göre; Keşkek, Anadolu’nun bereketli topraklarından süzülüp gelen, imecenin, paylaşmanın ve birlikte olmanın simgesi bir yemektir. Kastamonu’da özellikle köy düğünleri, bayramlar ve hayır yemeklerinde kazanlar kurulup keşkek kaynatılır. Buğday ve etin saatlerce kaynatıldıktan sonra tokmaklarla dövülmesiyle ortaya çıkan bu lezzet, geçmişle bugünü birbirine bağlayan kültürel bir mirastır.

Keşkek, Türkiye’nin birçok bölgesinde, özellikle Ege, Marmara, İç Anadolu ve Karadeniz’de görülen geleneksel bir törensel yemektir. Temel malzemeleri buğday ve ettir. Buğday ve et, büyük kazanlarda uzun süre pişirildikten sonra tokmaklar yardımıyla dövülerek homojen bir kıvam elde edilir. Bu işleme “keşkek dövmek” adı verilir. Keşkek, yalnızca bir yemek değil, aynı zamanda toplumsal dayanışmayı temsil eden bir kültür öğesidir. Kastamonu’da ise keşkek, köy düğünlerinin ve toplu etkinliklerin vazgeçilmez yemeklerinden biridir. Yerel halk arasında keşkek yapımı, hem lezzet hem de geleneksel değer açısından büyük önem taşır.

 Kastamonu’da Keşkek Geleneği

  Keşkek, Anadolu’nun bereketli topraklarından süzülüp gelen, dayanışmanın, paylaşmanın ve imecenin simgesi bir yemektir. Kastamonu’da özellikle köy düğünlerinin, bayramların ve hayır yemeklerinin baş tacıdır. Keşkek yapımı sabah erkenden başlar; buğday ve et büyük bakır kazanlarda uzun uzun kaynatılır. Sonra sıra en zahmetli ama en keyifli kısma gelir: dövme. Tokmaklar yardımıyla kazan içindeki buğdayla et ezilerek birbirine karıştırılır. Bu işleme “keşkek dövmek” denir. Kazanın etrafında toplanan köylüler sırayla tokmak sallarken hem sohbet edilir hem türkü tutulur. Bu yönüyle keşkek, sadece bir yemek değil, aynı zamanda bir topluluk ritüelidir.

Kazanda Keşkek

Kastamonu’nun Taşköprü, Devrekani, İhsangazi ve Daday gibi ilçelerinde keşkek geleneği çok daha belirgindir. Taşköprü’de sarımsaklı tereyağıyla lezzeti katlanırken, Devrekani’de bazen kaz etiyle yapılır. İhsangazi tarafında keşkeğin kıvamı daha yoğun olur; tabak ters çevrildiğinde dökülmez derler. Üzerine dökülen kızgın tereyağı, yemeğin son dokunuşudur.

Keşkek Kastamonu’da sadece karın doyurmaz; birlik ve beraberliğin, toplumsal yardımlaşmanın ve geleneksel mutfağın yaşayan bir örneğidir.

Eskiden köyde sabahtan sobanın üstüne keşkek konulur, için de kemik konulur ve akşamlara kadar kaynatılır en sonunda tereyağı ile gödeklenir ve yenirdi. Laf aramızda bugün bir keşkek büşüdük emme sıkı efe olmuş denirdi.

Kastamonu Tosya’nın İddiası: “En İyi Keşkek Bizde Yapılır”

Kastamonu’nun her ilçesi kendi keşkeğini farklı dokunuşlarla hazırlar. Ancak Tosya, bu alanda bir adım öne çıkar. Tosyalılar, keşkek konusunda iddialıdır: “En iyi keşkek bizde yapılır” derler. Tosya keşkeği daha uzun süre dövülür, daha kıvamlı olur ve özel et seçimiyle fark yaratır. Tokmak sesleri sadece kazanı değil, geçmişin hatıralarını da döver.

Tosya’da Ramazanlar bir başkadır . On bir Ayın Sultanı’nın manevi iklimi bir başka yaşanır . Keşkek geleneği ise asırlar öncesinden günümüze kadar gelmiştir. Mahalle fırınlarına cabalarla ( pişmiş topraktan çömlek ) başta keşkek olmak üzere et , patates , galle aşı sürülür . İftara yakın sıcak sıcak evlere getirilir . Caba ana yüreği gibidir derler , uzun süre sıcak kalır . İftarda sunulan yemekler , tarhana çorbasından sonra bu fırın yemekleridir. İftar sofrasında pilav olmaz , yalnızca temcitte ( sahurda ) pişirilir .