Çocuklarda Teknoloji Bağımlılığı Nasıl Önlenir? (Anne ve Babanın Rolü Nedir?)
Teknolojinin gelişmesiyle beraber hayatımızın her alanına teknolojik aletlerin hakim olduğu bir dönemde yaşıyoruz. Dijital nesil diye adlandırdığımız bu neslin teknoloji ile tanışması 0-3 yaş aralığıdır.
ÇOCUKLARDA TEKNOLOJİ BAĞIMLILIĞI ve EBEVEYNLERİN ROLÜ NEDİR?
Özellikle anneler, çocuğunun eline tableti vererek ben işimi yaparken o da onunla oyalansın diyerek, masumane bir şekilde belki çocuğun susmasını temin ediyor.
Aileler çocuklarının hoşça vakit geçirdiklerini sanıyorlar. Ama farkında olmadan, çocuğun erken yaşlarda teknolojik araçlara bağımlı hale gelmesini sağlıyor. Bu da çocuğun gelişimini bazı yönlerde olumsuz etkiliyor.
Çocuğun teknolojik bağımlılıktan olumsuz yönde etkilendikleri bazı noktaları şöylece özetleyebiliriz:
- Teknoloji bağımlılığı çocuğun dil gelişimini olumsuz yönde etkiler.
- Çocuğun derslerinde başarısız olma ihtimali yüksek olabilir.
- Çocuğun duyarsızlaşması artabilir.
- Çocuğun arkadaşları ile ilişkilerini olumsuz yönde etkiler.
- Çocuk ifadelerinize tepki vermekte gecikir, ona seslendiğinizde size dönüp bakmayabilir bile.
- Çocukta dikkat eksikliğine yol açar.
- Çocuk bir şeye odaklanmakta zorluk çeker, dikkat dağınıklığına sebep olur.
- Çocuk öfke kontrol problemi yaşar.
Teknolojik bağımlılığın yanında, bir de şiddet içerikli görüntüler de çocuğu olumsuz yönde etkiler. Şiddet içerikli bilgisayar oyunları ve filmler çocuklar üzerinde şu olumsuzluklara yol açar:
a) Uykuları düzenli olmaz, uyku sorunu yaşarlar.
b) Çocuklar şiddeti bir iletişim aracı olarak görürler.
c) Çocuk akranları ile sağlıklı ilişkiler kuramaz.
d) Çocuk şiddeti bir model haline getirir.
e) Teknoloji dışındaki etkinliklere katılamama duygusu yaşar.
f) Çocukta içedönüklük oluşur ve arkadaşları ile ilişkilerinde sorunlara neden olur.
Peki çağımızda çocuklarımızı teknolojik aletlerden alıkoyamayacağımıza göre, çocuklarımızın teknolojiye bağımlı hale gelmemeleri, veya bu bağımlılığı en aza indirgeyebilmek için ebeveynlere ne gibi görevler düşmektedir? Bu konudaki önerilerimizi şöyle sıralayabiliriz:
1- Çocuklarınızla nitelikli, kaliteli, verimli vakit geçirmeye çalışın.
2- Çocuklarınızı teknolojik aletlerden uzak tutarak, doğal oyunlarla tanıştırın.
3- Çocuklarınızın oyunlarına iştirak ederek, beraber oynayın.
4- Gündelik işlerinizin peşinden koşarken, çocuğunuzun eline teknolojik alet tutuşturmayın.
5- Çocuklarınızı film ve bilgisayar oyunlarından uzak tutun.
6- Yemek yemesi için hediye olarak her hangi bir şey izlettirmeyin.
7- Çocuklarınızın yanında kendiniz de özellikle sosyal medya olmak üzere teknolojik aletlerle fazla vakit geçirmeyin. Bu, çocuğa örnek teşkil edeceğinden, çocuk sizi taklit etmek isteyecektir.
“Ayinesi iştir kişinin lafa bakılmaz” mucibince, biz çocuklarımızın aynası mesabesindeyiz. Çocuklarımızın nasıl biri olmasını istiyorsak, önce kendimiz öyle olacağız. Yoksa “Ele verir talkını, kendi yutar salkımı” misali, sözlerimiz çocuklarımızı etkilemeye ve yönlendirmeye yetmez.
Bekir AYDIN
Aile Danışmanı & Çocuk Gelişim Uzm.